Franca revolucio de 1789

Franca revolucio de 1789
Franca revolucio de 1789
Aliaj projektoj
Franca revolucio de 1789 en Vikipedio
Franca revolucio de 1789 en Komuneja kategorio

Franca revolucio de 1789 estas la plej granda kaj grava revolucio, okazinta en Francio en 1789.

Citaĵoj

Elias Canetti

	« La francaj armeoj, konkerintaj Eŭropon, eliris el la revolucio. Ili trovis por si Napoleonon kaj akiris la grandegan gloron. La venkoj estis la venkoj de la revolucio kaj de ĝiaj generaloj, al la imperiestro restis nur la fina malvenko. » — Elias Canetti, Amaso kaj potenco [1960]

	« Ankoraŭ unu aŭ du generaciojn antaŭe al la vorto “revolucio” ĉiu aldonus la “franca”. La revolucio diferencigis la francojn en la okuloj de la tuta mondo, tio estis ilia nacia specifaĵo, tio per kio ili distingiĝis. Poste la rusoj kun ilia revolucio faris senteblan vundon al la nacia memkonscio de la francoj. » — Elias Canetti, Amaso kaj potenco [1960]

Erich Fromm

	« …Efektive ardiĝo de pasioj de la Franca revolucio estas traduko al la laika lingvaĵo de la mesia fervoro. » — Erich Fromm, La sana socio [1955]

	« Oni povas diri ke socialismo same kiel politika movado kaj (samtempe) kiel teorio, traktanta sociajn leĝojn kaj eltrovadon de malsanoj de la socio, radikas en la Franca revolucio, je ideoj de Babeuf. » — Erich Fromm, La sana socio [1955]

Aleksander Herzen

« Dume la homoj, deklarintaj la kondamnon, opinias ke, post ekzekuti la reĝon, mankas iu ekzekutenda, ke la 22-an de januaro la respubliko estas preta kaj feliĉa. Kvazaŭ sufiĉas ateismo por ne havi religion, kvazaŭ sufiĉas mortigi Ludovikon la 16-an por ke ne ekzistu monarĥio. Mirinda simileco de fenomenologio de teroro kaj logiko. La teroro komenciĝis ĝuste post la ekzekuto de la reĝo, post li aperis sur podio noblaj idoj de la revolucio, brilaj, elokventaj, malfortaj. Oni domaĝas ilin, sed savi ilin ne eblas kaj iliaj kapoj falis, kaj post ili ekruliĝis leona kapo de Danton kaj la kapo de dorlotito de la revolucio Camille Desmoulins. — Nu, ĉu almenaŭ nun ĉio finiĝis? Ne, nun venis vico de la nekorupteblaj ekzekutistoj; ili estos ekzekutitaj pro tio ke ili kredis je ebleco de la demokratio en Francio, pro tio ke ili ekzekutis je la nomo de egaleco, jes, ekzekutitaj kiel Anacharsis Kloots, revinta pri frateco de la popoloj kelkajn tagojn antaŭ la Napoleona epoko, kelkajn jarojn antaŭ la Viena kongreso. »   « Между тем люди, произнесшие приговор, думают, что, казнивши короля, нечего больше казнить, что 22 января республика готова и счастлива. Как будто достаточно атеизма, чтоб не иметь религии, как будто достаточно убить Людовика XVI, чтобы не было монархии. Удивительное сходство феноменологии террора и логики. Террор именно начался после казни короля, вслед за ним явились на помосте благородные отроки революции, блестящие, красноречивые, слабые. Жаль их, но спасти невозможно, и головы их пали, а за ними покатилась львиная голова Дантона и голова баловня революции Камиль Демулена. — Ну, теперь, теперь по крайней мере кончено? Нет, теперь черед неподкупных палачей; они будут казнены за то, что верили в возможность демократии во Франции, за то, что казнили во имя равенства, да, казнены, как Анахарсис Клооц, мечтавший о братстве народов за несколько дней до Наполеоновской эпохи, за несколько лет до Венского конгресса. » — Aleksander Herzen, De sur alia bordo [la 24-a de julio 1848]

	« Franca revolucio kaj germana scienco estas la Herkulaj Kolonoj de la eŭropa mondo. »   « Французская революция и германская наука — геркулесовские столбы мира европейского. » — Aleksander Herzen, De sur alia bordo [la 21-an de decembro 1849]

« Alfluo de revolucia maro leviĝadis solene en 1789 kaj, turmentita de neniuj duboj, ĝi inundis la malnovan setlejon; sed kiam ĉio estis kovrita per ĝiaj ondoj, kaj por minuto elakviĝintaj kapoj sen korpo (inkluzive unu en krono), mitroj sen kapo kaj ĉapeloj kun plumaĵo eksinkis, tiam unuafoje eksenteblis iu terura spaco de manko. Liberigitaj fortoj korodis unu la alian, poste ili laciĝis kaj haltis — ili havis nenion por fari, ili atendis eventon de la tago kiel taglaboristoj atendas laboron. Tiuj konstantaj armeoj dum paco bolis pro batala energio, sed mankis batalo kaj plej gravas ke mankis klara celo. Kaj se mankas la celo, do ĉio povas esti la celo: Napoleono ilin kredigis ke li estas la celo, ke milito estas la celo, kaj li elverŝis pli da homa sango ol impeto de la volo alverŝis da revoluciaj ideoj. »   « Прилив революционного моря поднимался торжественно в 1789 и, не мучимый никакими сомнениями, затоплял старую весь; но когда все было покрыто его волнами, и на минуту всплывшие головы без туловища (в том числе одна в короне), митры без головы и шляпы с плюмажем пошли на дно, тогда впервые почувствовался какой-то страшный простор отсутствия. Освобожденные силы разъедали друг друга, потом устали и остановились — им нечего было делать, они ждали события дня, как поденщики ждут работы. Постоянные войска эти во время мира кипели боевой энергией, но не было боя, а главное — не было ясной цели. А если цели нет, все может быть целью: Наполеон их уверил, что он — цель, что война — цель, и отлил больше человеческой кровью, чем напор воли революционных прилил идей. » — Aleksander Herzen, Finoj kaj komencoj: Dua letero [la 20-an de julio 1862]

Eric Hoffer

« Por ĵeti sin komplete en entreprenon, ligitan al grandaj ŝanĝoj, homoj devas esti ekstreme malkontentaj, ne tre malriĉaj kaj havi tian senton, ke, posedante povegan doktrinon, senpekan gvidanton aŭ novajn metodojn, ili ricevas aliron al la fonto de la ĉiovenka forto. Samtempe ili devas havi troigitan imagon pri eblecoj kaj perspektivoj de estonteco. Kaj fine ili devas esti tute nesciaj pri malfacilaĵoj, ligitaj al ilia entrepreno. Sperto tiukaze estas obstaklo. Homoj, komenciĝintaj la Francan revolucion, havis nenian politikan sperton. Same kiel la bolŝevistoj, kaj la nazioj, kaj la revoluciuloj de Azio. Sperta homo aperas poste, li aniĝas al la movado kiam ĝi jam moviĝas. Angla politika sperto verŝajne gardas la anglon de la amasaj movadoj. » — Eric Hoffer, La vera kredanto [1951]

« La amasa movado laŭ sia karaktero malofte estas tuteca. Kutime unu movado montras iujn elementojn de movadoj de aliaj specoj; foje unu movado inkludas du aŭ tri. Eliro de la judoj el Egiptio estis kaj sklavribelo, kaj religia movado, kaj la nacia. La batalema naciismo de la japanoj laŭ sia esenco estas revolucia. La Franca revolucio estis la nova religio de tiu tempo: ĝi havis dogmojn, sanktajn revoluciajn principojn — Libereco kaj la sankta Egaleco; ĝi havis “siajn religiajn ritojn, kiuj laŭsence estis aliformiĝo de katolika diservo, ligita al la civilaj festoj. Ĝi havis siajn sanktulojn, siajn heroojn kaj martirojn de libereco”. Kaj samtempe la Franca revolucio estis ankaŭ la nacia movado. En 1792 la Leĝodona Kunsido eldonis dekreton pri tio, ke la altaroj ĉie devas esti starigataj kun nepra surskribo: “La civitano naskiĝas, vivas kaj mortas por la Patrujo”. » — Eric Hoffer, La vera kredanto [1951]

	« La Franca revolucio, kiu estis ankaŭ la naciisma movado, elpaŝis ne kontraŭ tiranio de la katolika eklezio kaj ne kontraŭ la malnova reĝimo, sed kontraŭ iliaj malforteco kaj senutileco. Kiam popolo ribelas en la totalisma socio, ĝi ribelas ne kontraŭ malbono de la reĝimo, sed kontraŭ ĝia malforteco. » — Eric Hoffer, La vera kredanto [1951]

« …la ideala diablo estas eksterlandano. Por prezenti hejman malamikon kiel diablon necesas alskribi al li eksterlandan devenon. Al Hitlero estis nemalfacile alglui al la germanaj judoj etikedon de eksterlandanoj. Rusiaj revoluciaj agitantoj akcentis eksterlandan devenon de la reganta aristokratio (varengoj, tataroj, okcidenteŭropanoj). En la tagoj de la Franca revolucio la eksterlandanojn oni konsideris kiel “posteulojn de la barbaroj-ĝermanoj, dum la netitolitaj francoj estis posteuloj de la civilizitaj gaŭloj kaj romianoj”. Dum la puritana revolucio sur la reĝistojn oni alkroĉis etikedon “normanoj”, do posteuloj de eksterlandaj invadintoj. » — Eric Hoffer, La vera kredanto [1951]

« Veras ankaŭ ke ĉiuj naciismaj movadoj, ekde la kulto de “Patrujo” en la revolucia Francio, ĝis la lasta naciisma ribelo en Indonezio, estis elpensitaj ne de la “homoj de la ago”, sed de malkontentaj intelektuloj. Generaloj, industriistoj, terposedantoj kaj komercistoj — tiuj, kiujn oni kutimas konsideri apogiloj de patriotismo, efektive aliĝas al la movado poste, kiam ĝi jam evoluis. La plej granda streĉiĝo en komenca fazo de la movado konsistas en tio ke necesas konvinki kaj allogi al la flanko de la movado tiujn estontajn apogilojn de patriotismo. » — Eric Hoffer, La vera kredanto [1951]

« La liberpensemo de la Renesanco estis antaŭulo de la nova fanatikeco — Reformacio kaj de la Kontraŭreformacio. Francoj de la Klerisma epoko, senmaskigantaj la eklezion kaj la kronon, edifantaj racion kaj toleremon, kaŭzis eksplodon de la revolucia kaj nacia fanatikeco, ne ĉesintan ĝis nun. Markso kaj liaj adeptoj, diskreditigintaj religion, naciismon, komercan pasion, enmondigis novan fanatikecon — socialismon, komunismon, Stalin-naciismon kaj strebon al la monda regado. » — Eric Hoffer, La vera kredanto [1951]

Diversaj aŭtoroj

	« La unua, trafinta ĉiujn socitavolojn, sed geografie limigita kazo de politika vekiĝo iĝis la Franca revolucio. En ĝi kombiniĝis atavisma ribelo de la malsuperuloj kaj nevidata antaŭe gvidado de la amasoj de supre. » — Zbigniew Brzeziński, Strategia vizio: Usono kaj la krizo de tutmonda potenco [2012]

	« Foje oni petis Zhou Enlai esprimi lian opinion pri la Franca revolucio al kio li respondis: “Estas ankoraŭ tro frue paroli pri tio”. » — Adam Garfinkle, Strategia pensanto // Zbig: La strategio kaj politiko de Zbigniew Brzeziński [2013]

Vidu ankaŭ

• Malnova reĝimo