Kaŝĉej-ĉeno

Kaŝĉej-ĉeno
Aŭtoro: Miĥail Priŝvin
Aliaj projektoj

Kaŝĉej-ĉeno (ruse: Кащеева цепь) estas aŭtobiografia romano de la rusa verkisto Miĥail Priŝvin, verkita en 1923–1954.

Citaĵoj

« [...] siberia negocisto kaj vaporŝipisto Ivan Astaĥov, kurbonaza, kun cindraj krispaj haroj, grandegulo kaj belulo, se ne havus malhelan vizaĝon: ĉu rabisto, ĉu maljuna cigano-ĉevalŝtelisto. »   « [...] сибирский купец и пароходчик Иван Астахов, горбоносый, с пепельными кудрями, великан и красавец, если бы не темен в лице: не то разбойник, не то старый цыган-конокрад. » — Miĥail Priŝvin, Kaŝĉej-ĉeno

« — Vi, fratino, — diris li serioze, — prefere ol al monaĥoj por konsultoj veturi, fordonu al mi vian knabon, ni tie havas nian gimnazion, li finos, estos mia kapitano, ĉar mi havas nur fuŝulojn kaj ĉifonulojn, edukitaj homoj al ni tute mankas. — Sed li ja havas lupan bileton, — respondis la patrino, lin kun ĝi oni akceptos al neniu gimnazio. — En Siberio ĉiuj havas lupajn biletojn, la direktoro mem estas eksa ekzilito. Montru al mi la paperon. La patrino alportas. Astaĥov prenas kaj disŝiras je la pecoj. »   « — Ты, сестра, — сказал он серьезно, — чем к монахам за советами ездить, лучше отдай-ка мне твоего мальчика, у нас там есть своя гимназия, кончит, будет у меня капитаном, а то все у меня такая рвань и шпана, образованных людей у нас вовсе нет. — У него же волчий билет, — ответила мать, — его с ним не примут ни в какую гимназию. — В Сибири все с волчьими билетами, сам директор вышел из ссыльных. Покажи мне бумагу. Мать приносит. Астахов берет и разрывает в куски. » — Miĥail Priŝvin, Kaŝĉej-ĉeno

« [pri Ivan Astaĥov, do tjumena negocisto Ivan Ignatov] Li pruntis ĉe la siaj iom da mono, forveturis al Siberio kaj post iu, eĉ ne tre longa tempo, iĝis grava siberia vaporŝipisto. Kiel li mem estis feliĉa interne, sed por la parencoj la feliĉo estis en lia siberia flanko, kaj al ĉiuj parencoj li estis helpanta. Nur nun mi divenas: eble pro tio li estis helpanta, ke li ne havis propran familion, kaj loĝis li en sia palaco ĉe la rivero Turo tute sola. »   « Он забрал в долг у своих сколько-то денег, уехал в Сибирь и через какое-то, даже не очень и долгое время обратился в сибирского знатного пароходчика. Как уж он сам в душе, был счастлив Астахов, но для родных счастье было в его сибирской стороне, и всем родным он помогал. Сейчас вот только и догадываюсь: потому, может быть, он и помогал, что своей семьи не было, и жил он во дворце своем на реке Туре совершенно один. » — Miĥail Priŝvin, Kaŝĉej-ĉeno

« [pri Ivan Astaĥov, do tjumena negocisto Ivan Ignatov] Li pruntis ĉe la siaj iom da mono, forveturis al Siberio kaj post iu, eĉ ne tre longa tempo, iĝis grava siberia vaporŝipisto. Kiel li mem estis feliĉa interne, sed por la parencoj la feliĉo estis en lia siberia flanko, kaj al ĉiuj parencoj li estis helpanta. Nur nun mi divenas: eble pro tio li estis helpanta, ke li ne havis propran familion, kaj loĝis li en sia palaco ĉe la rivero Turo tute sola. »   « Он забрал в долг у своих сколько-то денег, уехал в Сибирь и через какое-то, даже не очень и долгое время обратился в сибирского знатного пароходчика. Как уж он сам в душе, был счастлив Астахов, но для родных счастье было в его сибирской стороне, и всем родным он помогал. Сейчас вот только и догадываюсь: потому, может быть, он и помогал, что своей семьи не было, и жил он во дворце своем на реке Туре совершенно один. » — Miĥail Priŝvin, Kaŝĉej-ĉeno

« De junaĝe estis severa tiu ĉi rivero Kamo, sur la bordoj estas nur arbaroj, kaj sur trahakitaj strioj foje nur videblas homa spuro, tombejo kun okfinaĵaj krucoj aŭ eta kapelo kun verdiĝinta tegmento, tamen oni ne plu sepultas en tiu ĉi tombejo, neniu iras por preĝi en tiu ĉi kapeleto: ne decas kuŝi en tiu ĉi tero, katenita de antikristo, ne decas ĉi tie preĝi, pli kaj pli for necesas iri, al tiuj arbaroj, kien ankoraŭ ne etendiĝis la ĉeno de termezuristo, kie mankas mezuriloj kaj kalkuliloj kun cara stampaĵo. Iras, kuras ien al la blankaj akvoj nekonataj homoj, kaj post ili kvazaŭ araneaĵo sterniĝas ŝtata mezurilo kaj kalkulilo. »   « Смолоду суровая река эта Кама, на берегах только леса, и на лесных просеках изредка только увидишь след человеческий, могильник с восьмиконечными крестами или часовенку с позеленевшей крышей, но и то больше никого не хоронят на этом кладбище, никто не ходит молиться в эту часовенку: нельзя лежать больше в этой земле, опутанной цепью антихриста, нельзя тут молиться, дальше и дальше надо идти, в те леса, где еще не пролегла цепь землемера, где нет меры и счета с царской печатью. Идут, бегут куда-то на белые воды незнаемые люди, а за ними следом паутинною сетью ложится казенная мера и счет. Великих страстей мрачная история раскинулась по лесным берегам, и, верно, потому Кама-река смолоду выглядит такою суровой. » — Miĥail Priŝvin, Kaŝĉej-ĉeno

« [pri transloĝiĝantoj al Siberio] [...] varvagono ŝirmas ĉion, kaj sur ĝi estas skribite per kreto: "Hejtata vagono por homoj". Tra fenestreto eliĝis hirta kapo kun barbo kaj alia — en brustotuko, ili rigardas kvazaŭ ĉevaloj el malhela korto al hela tago. Ankaŭ ili estas la eterna paro — Adamo kaj Eva. Oni ĵus-ĵus forpelis ilin el paradizo, kie ili fartis tiel bone. Eva rigardas la mornajn arbokovritajn Ural-montetojn kaj diras al sia maljunulo [ukraine]: "Se haveblus almenaŭ iom da tero en Poltavo, neniam mi veturus al tiu ĉi diabla tero". »   « [...] товарный вагон все закрывает, и на нем мелом: «Теплушка для людей». В маленькое окошко высунулась всклокоченная голова с бородой и другая — в ситцевом платке, глядят, как лошади с темного двора на светлый день. И это тоже вечная пара — Адам и Ева. Их вот только-только что выгнали из рая, где было им так хорошо. Ева смотрит на угрюмые лесные уральские сопки и говорит своему старику: — Як бы трошки землицы в Полтаве, так на щоб я в ту бисову землю поихала. » — Miĥail Priŝvin, Kaŝĉej-ĉeno

« [pri transloĝiĝantoj al Siberio] La transloĝiĝantojn oni elvagonigas rekte sur relojn; ili estas en ĉifonoj; estas strange por kio ili havas tiom da nenecesaj aĵoj — eĉ kun fasko da samovaraj kenaj torĉoj ne povis disiĝi kamparanino kaj alportis ilin el Poltavo al tajgo. Ĉefkonduktoro kun mieno de abomeno kaj singarde marŝas trans kuŝantajn sur la vojo korpojn kaj tre timas malpurigi je ili siajn brilajn botojn. Li diras al iu: "Jen la plej profita kargo en la vaporŝipo — ĝi ne malsekiĝos, nek estos ŝtelita". »   « Переселенцев выгружают прямо на рельсы; они в лохмотьях; и странно, зачем у них у всех столько ненужного, — даже со связкой самоварных лучинок не могла расстаться деревенская женщина и привезла их из Полтавы в тайгу. Обер-кондуктор брезгливо и осторожно шагает через лежащие на пути тела и очень боится замарать о них свои блестящие сапоги. Он говорит кому-то: — Вот это самый выгодный груз на пароходе — не подмокнет, не украдут. » — Miĥail Priŝvin, Kaŝĉej-ĉeno

« [pri transloĝiĝantoj al Siberio] Evidente la maljuna dio tediĝis je la plendoj de la farita de li el argilo Adamo, kaj li kreis alian homon kaj denove enlasis lin en la paradizon, kaj denove tiu ĉi dua Adamo pekis per la sama peko kaj kun la sama malnova ordono li estis elpelita el la paradizo por ŝvitante prilabori la teron. Sed, elpelante la duan Adamon, la dio forgesis ke la tero estas okupita komplete kaj la nova homo kvazaŭ forgesita, preterlasita sur la paĝoj de la Sankta Skribo, vagadas ankoraŭ kun obeema deziro trovi la teron kaj plenumi la dian ordonon, li serĉas ĉie, en la tajgo, en la stepoj, kaj en la tundroj, sed ĉio estas vane, nenie li trovas — la bona tero ĉie estas okupita. »   « Верно, старому богу наскучили жалобы сотворенного им из глины Адама, и он создал другого человека и опять впустил его в рай, и опять этот второй Адам согрешил тем же грехом и с тою же старою заповедью был изгнан из рая в поте лица обрабатывать землю. Только, выгоняя второго Адама, бог забыл, что земля вся занята и новый человек, как забытый, пропущенный на страницах Священного писания, бродит пока с покорным желанием найти землю и выполнить заповедь божию, ищет везде, по тайге, по степям и по тундрам, но все напрасно, нигде не находит, — хорошая земля везде занята. » — Miĥail Priŝvin, Kaŝĉej-ĉeno

« Facile vi, Rusio, traktas viajn kabanojn, ĝi forbrulis kaj kvazaŭ foriris malnova haŭto de serpento. Sed samtempe vi estas peza rilate viajn ŝtonajn, similajn al kestegoj, domoj de negocistoj: unu estas identa al alia, kaj ĉie estas la samaj. Sed plej malbone estas se negocisto elpensos konstruigi ion sian, malkutiman. Tiel konstruigis por si vaporŝipisto Ivan Astaĥov, komandestro de la siberia latronaro, duetaĝan domon kun gvatoturo, grandegan, malgracian kaj mornan, al nenio similan: nek domo, nek ŝipo. Por kio la solulo, fraŭlo, aranĝis por si tiom grandan loĝejon kun dancohalo, lustroj kaj kandelabroj sur la muroj? Evidente siatempe ankaŭ li kalkulis je mastrino, je granda digna vrina akompano, sed povega homo sur siberiaj riveroj malsukcesis pri tia, ŝajne eta afero — trovi konvenan por si virinon, kaj de tiu ĉi revo restis nur la absurda domo simila al rivera vaporŝipo. Malsupre dekdu ĉambroj kaj supre la sama nombro, sur la gvatoturo lorno por rigardi al stepo, vaporŝipoj kaj incendioj; Ivan Astaĥov estis fondinto kaj ĝis nun la estro de la volontula fajrobrigado. Samloke, sur la gvatoturo estas la fama Leiden-botelo, de kiu en la urbo komenciĝis la klerigado. »   « Легка ты, Русь, своими хижинами, сгорела — и будто слезла старая шкура змеи. Но и тяжела же ты своими каменными, похожими на сундуки, домами купцов: один в один и везде одинаково. А хуже того, как задумает купец выстроить что-нибудь свое, небывалое. Так выстроил себе пароходчик Иван Астахов, командир сибирской шпаны, двухэтажный дом с вышкой, огромный, неуклюжий и мрачный, ни на что не похоже: ни дом, ни корабль. Для чего, одинокий, холостой, устроил себе такое большое жилье с танцевальной залой, люстрами и канделябрами на стенах? Видно, в свое время у него тоже был свой расчет на хозяйку, на большое женское приличное общество, но могучий человек на сибирских реках не справился с таким, казалось бы, маленьким делом — разыскать себе подходящую женщину, и от всей этой мечты остался только нелепый дом, похожий на речной пароход. Внизу двенадцать комнат и вверху столько же, на вышке подзорная труба — смотреть в степь, на пароходы и на пожары; Иван Астахов — создатель и до сих пор начальник вольно-пожарной дружины. Тут же, на вышке, знаменитая лейденская банка, от которой в городе началось просвещение. » — Miĥail Priŝvin, Kaŝĉej-ĉeno

Vidu ankaŭ

• Miĥail Priŝvin