Latinaj proverboj: Malsamoj inter versioj

El Vikicitaro
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Already on Wikidata.
e plibonigadeto per AWB
Linio 1: Linio 1:
Listo de latinaj proverboj kaj devizoj.
Listo de '''latinaj proverboj''' kaj devizoj.


__NOTOC__
__NOTOC__
[[#A|A]] [[#B|B]] [[#C|C]] [[#D|D]] [[#E|E]] [[#F|F]] [[#G|G]] [[#H|H]] [[#I|I]] [[#K|K]] [[#L|L]] [[#M|M]] [[#N|N]] [[#O|O]] [[#P|P]] [[#Q|Q]] [[#R|R]] [[#S|S]] [[#T|T]] [[#U|U]] [[#V|V]] [[#X|X]] [[#Z|Z]]
[[#A|A]] [[#B|B]] [[#C|C]] [[#D|D]] [[#E|E]] [[#F|F]] [[#G|G]] [[#H|H]] [[#I|I]] [[#K|K]] [[#L|L]] [[#M|M]] [[#N|N]] [[#O|O]] [[#P|P]] [[#Q|Q]] [[#R|R]] [[#S|S]] [[#T|T]] [[#U|U]] [[#V|V]] [[#X|X]] [[#Z|Z]]



== A ==
== A ==
*''A bove majore discit arare minor.''
*''A bove majore discit arare minor.''
** "De pli granda bovo lernas plugi la pli malgranda."
** "De pli granda bovo lernas plugi la pli malgranda."

*''Ab ovo (usque ad mala).''
*''Ab ovo (usque ad mala).''
** "De la ovo (al la pomoj), De la komenco (ĝis la fino).''
** "De la ovo (al la pomoj), De la komenco (ĝis la fino).''

*''Ad kalendas grecas.''
*''Ad kalendas grecas.''
** "Ĝis grekaj kalendoj." (t.e., neniam)
** "Ĝis grekaj kalendoj." (t.e., neniam)

*''Alea iacta est.''
*''Alea iacta est.''
** "Ĵetkubo estas ĵetita." ([[Julio Cezaro]])
** "Ĵetkubo estas ĵetita." ([[Julio Cezaro]])

*''Altius, citius, fortius.''
*''Altius, citius, fortius.''
** "Pli alta, pli rapida, pli forta."
** "Pli alta, pli rapida, pli forta."

*''Amici, diem perdidi.''
*''Amici, diem perdidi.''
** "Amikoj, mi perdis la tagon."
** "Amikoj, mi perdis la tagon."

*''Asinus asinorum.''
*''Asinus asinorum.''
** "Azeno de azenoj."
** "Azeno de azenoj."

*''Audaces fortuna iuvat.''
*''Audaces fortuna iuvat.''
** "Sorto favoras [[kuraĝulo]]jn."
** "Sorto favoras [[kuraĝulo]]jn."

*''Audi multa, dic pauca''
*''Audi multa, dic pauca''
** "Aŭdu multe, parolu malmulte."
** "Aŭdu multe, parolu malmulte."

*''Audi, vide, sile.''
*''Audi, vide, sile.''
** "Aŭdu, vidu, silentu."
** "Aŭdu, vidu, silentu."

*''Audiatur et altera pars.''
*''Audiatur et altera pars.''
** "Ankaŭ la alia flanko estu aŭdata."
** "Ankaŭ la alia flanko estu aŭdata."
Linio 43: Linio 32:
*''Barba non facit philosophum.''
*''Barba non facit philosophum.''
** "Barbo ne igas iun [[saĝulo]]."
** "Barbo ne igas iun [[saĝulo]]."

*''Bis dat qui cito dat.''
*''Bis dat qui cito dat.''
**"Dufoje donas tiu, kiu tuj donas."
**"Dufoje donas tiu, kiu tuj donas."
Linio 51: Linio 39:
*''Carpe diem.''
*''Carpe diem.''
** "Pluku la tagon."
** "Pluku la tagon."

*''Cuius regio, eius religio.''
*''Cuius regio, eius religio.''
** "Kies regiono, ties [[religio]]." (Principo de paco en Augsburgo, 1555)
** "Kies regiono, ties [[religio]]." (Principo de paco en Augsburgo, 1555)
Linio 59: Linio 46:
*''De gustibus (et coloribus) non est disputandum.''
*''De gustibus (et coloribus) non est disputandum.''
** "Pri gustoj (kaj pri koloroj) oni ne disputas."
** "Pri gustoj (kaj pri koloroj) oni ne disputas."

*''De mortuis nil nisi bene.''
*''De mortuis nil nisi bene.''
** "Pri la mortintoj nenion ol bono."
** "Pri la mortintoj nenion ol bono."

*''Dente lupus cornu taurus petit.''
*''Dente lupus cornu taurus petit.''
** "Lupo defendas per la dentoj, taŭro per la kornoj." (ĉiu defendas sin tiel eble plej bone)
** "Lupo defendas per la dentoj, taŭro per la kornoj." (ĉiu defendas sin tiel eble plej bone)
Linio 70: Linio 55:
*''E pluribus unum.''
*''E pluribus unum.''
** "El pluraj unu." (devizo de Usono)
** "El pluraj unu." (devizo de Usono)

*''Ecce homo.''
*''Ecce homo.''
** "Tiu estas homo." (Pontio Pilato pri [[Jesuo Kristo]])
** "Tiu estas homo." (Pontio Pilato pri [[Jesuo Kristo]])
Linio 80: Linio 64:
*''Festina lente!.''
*''Festina lente!.''
** "Hastu malrapide."
** "Hastu malrapide."

*''Fiat lux et facta est lux.''
*''Fiat lux et facta est lux.''
** "Estu lumo kaj fariĝis lumo." (Genezo, Biblio)
** "Estu lumo kaj fariĝis lumo." (Genezo, Biblio)

*''Fluctuat nec mergitur.''
*''Fluctuat nec mergitur.''
** "Ĝi ŝanceliĝas, sed ne dronas." (devizo de [[:w:eo:Parizo|Parizo]])
** "Ĝi ŝanceliĝas, sed ne dronas." (devizo de [[:w:eo:Parizo|Parizo]])
Linio 91: Linio 73:
*''Gaudeamus igitur, juvenes dum sumus.''
*''Gaudeamus igitur, juvenes dum sumus.''
** "Ni do ĝoju, dum ni estas junaj."
** "Ni do ĝoju, dum ni estas junaj."

*''Gloriari otio iners ambitio est.''
*''Gloriari otio iners ambitio est.''
** "Fieri pri trankvila vivo estas malgrandanima ambicio."
** "Fieri pri trankvila vivo estas malgrandanima ambicio."

*''Graecum est, non legitur.''
*''Graecum est, non legitur.''
** "Tio estas en la greka, ne por lego."
** "Tio estas en la greka, ne por lego."

*''Gutta cavat lapidem.''
*''Gutta cavat lapidem.''
**"Guto boras ŝtonon."
**"Guto boras ŝtonon."
Linio 113: Linio 92:
*''In dubio pro reo.''
*''In dubio pro reo.''
** "Se estas dubo, decidu favore al la akuzato." (jura principo)
** "Se estas dubo, decidu favore al la akuzato." (jura principo)

*''In vino veritas.''
*''In vino veritas.''
** "En vino estas vereco."
** "En vino estas vereco."
Linio 120: Linio 98:
*''Lex videt iratum, iratus legem non videt.
*''Lex videt iratum, iratus legem non videt.
**"La leĝo vidas la koleranton, la koleranto la leĝon ne vidas."
**"La leĝo vidas la koleranton, la koleranto la leĝon ne vidas."

*''Lupus pilum mutat non mores.''
*''Lupus pilum mutat non mores.''
** "Lupo ŝanĝas la harojn, sed ne la farojn"
** "Lupo ŝanĝas la harojn, sed ne la farojn"

*''Luctor et emergo.''
*''Luctor et emergo.''
** "Mi luktas kaj elmergiĝas." (devizo de la nederlanda provinco Zelando)
** "Mi luktas kaj elmergiĝas." (devizo de la nederlanda provinco Zelando)
Linio 140: Linio 116:
*''Nihil nocet medico presente.''
*''Nihil nocet medico presente.''
** "Nenio malutilas, se ĉeestas kuracisto."
** "Nenio malutilas, se ĉeestas kuracisto."

*''Nihil novi sub sole.''
*''Nihil novi sub sole.''
** "Nenio nova sub suno."
** "Nenio nova sub suno."

*''Noli me tangere. Noli turbare circulos meos.''
*''Noli me tangere. Noli turbare circulos meos.''
** "Ne tuŝu min. Ne kirlu miajn cirklojn." (Lastaj vortoj de [[Arkimedo]])
** "Ne tuŝu min. Ne kirlu miajn cirklojn." (Lastaj vortoj de [[Arkimedo]])

*''Nulla dies sine linea.''
*''Nulla dies sine linea.''
** "Neniu tago sen lineo." (Laŭ Plinio en Naturhistorio: greka pentristo Apelleso)
** "Neniu tago sen lineo." (Laŭ Plinio en Naturhistorio: greka pentristo Apelleso)

*''Nulla poena sine lege.''
*''Nulla poena sine lege.''
** "Ne estu puno sen (antaŭa) leĝo." (jura principo)
** "Ne estu puno sen (antaŭa) leĝo." (jura principo)

*''Nunc est bibendum.''
*''Nunc est bibendum.''
** "Nun ni drinku."
** "Nun ni drinku."
Linio 167: Linio 138:
*''Panem et circenses.''
*''Panem et circenses.''
** "Panon kaj ludojn." (donu al la popolo)
** "Panon kaj ludojn." (donu al la popolo)

*''Pecunia non olet.''
*''Pecunia non olet.''
** "Mono odoron ne havas."
** "Mono odoron ne havas."

*''Pons asinorum.''
*''Pons asinorum.''
** "Ponto por azenoj." (memorhelpilo)
** "Ponto por azenoj." (memorhelpilo)

*''Potius sero, quam numquam.''
*''Potius sero, quam numquam.''
** "Pli bone malfrue, ol neniam."
** "Pli bone malfrue, ol neniam."

*''Primum non nocere.''
*''Primum non nocere.''
** "Unue ne pli malbonigi." (principo de kuracistoj)
** "Unue ne pli malbonigi." (principo de kuracistoj)
Linio 184: Linio 151:
*''Quest vita, et mors ita.''
*''Quest vita, et mors ita.''
** "Kia estas la vivo kaj morto estas tia."
** "Kia estas la vivo kaj morto estas tia."

*''Quo vadis domine?''
*''Quo vadis domine?''
** "Kien vi iras sinjoro?"
** "Kien vi iras sinjoro?"
Linio 199: Linio 165:
*''Si vis amari, ama.''
*''Si vis amari, ama.''
** "Se vi volas esti amata, amu."
** "Se vi volas esti amata, amu."

*''Si vis pacem, para bellum.''
*''Si vis pacem, para bellum.''
** "Se vi volas la pacon, pretigu militon."
** "Se vi volas la pacon, pretigu militon."

*''Semen retentum, venenum est.''
*''Semen retentum, venenum est.''
** "Retenita semo, venena emo."
** "Retenita semo, venena emo."
Linio 215: Linio 179:
*''Ubi bene ibi patria''
*''Ubi bene ibi patria''
** "Kie estas bona tie estas mia patrio"
** "Kie estas bona tie estas mia patrio"

*''Ubi tu Gaius, ibi ego Gaia.''
*''Ubi tu Gaius, ibi ego Gaia.''
** "Kie vi estas, tie mi estos."
** "Kie vi estas, tie mi estos."
Linio 223: Linio 186:
*''Veni, vidi, vici''
*''Veni, vidi, vici''
** "Mi venis, vidis kaj venkis" ([[Julio Cezaro]])
** "Mi venis, vidis kaj venkis" ([[Julio Cezaro]])

*''Verba docent, exempla trahunt.''
*''Verba docent, exempla trahunt.''
** "Vortoj instruas, ekzemploj allogas." (Titus Livius)
** "Vortoj instruas, ekzemploj allogas." (Titus Livius)

*''Veritas vos liberabit.''
*''Veritas vos liberabit.''
**"La vero liberigos vin."
**"La vero liberigos vin."

*''Vigilat ut quiescant.''
*''Vigilat ut quiescant.''
** "Ili vigilas por ke aliuloj kvietas." (la polico por la civiluloj)
** "Ili vigilas por ke aliuloj kvietas." (la polico por la civiluloj)

*''Vincit amor patriae.''
*''Vincit amor patriae.''
** "Patria amo venkas."
** "Patria amo venkas."

*''Vindicat atque polit.''
*''Vindicat atque polit.''
** "Ĉi tio defendas (la glavo) kaj tio civilizas (la fajlilo)." (devizo de studenta asocio)
** "Ĉi tio defendas (la glavo) kaj tio civilizas (la fajlilo)." (devizo de studenta asocio)

*''Vis major.''
*''Vis major.''
** "Forto pli granda."
** "Forto pli granda."

*''Vox populi, vox dei.''
*''Vox populi, vox dei.''
** "Voĉo de popolo, voĉo de dio.''
** "Voĉo de popolo, voĉo de dio.''

Kiel registrite je 10:08, 17 dec. 2015

Listo de latinaj proverboj kaj devizoj.


A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T U V X Z

A

  • A bove majore discit arare minor.
    • "De pli granda bovo lernas plugi la pli malgranda."
  • Ab ovo (usque ad mala).
    • "De la ovo (al la pomoj), De la komenco (ĝis la fino).
  • Ad kalendas grecas.
    • "Ĝis grekaj kalendoj." (t.e., neniam)
  • Alea iacta est.
  • Altius, citius, fortius.
    • "Pli alta, pli rapida, pli forta."
  • Amici, diem perdidi.
    • "Amikoj, mi perdis la tagon."
  • Asinus asinorum.
    • "Azeno de azenoj."
  • Audaces fortuna iuvat.
  • Audi multa, dic pauca
    • "Aŭdu multe, parolu malmulte."
  • Audi, vide, sile.
    • "Aŭdu, vidu, silentu."
  • Audiatur et altera pars.
    • "Ankaŭ la alia flanko estu aŭdata."

B

  • Barba non facit philosophum.
  • Bis dat qui cito dat.
    • "Dufoje donas tiu, kiu tuj donas."

C

  • Carpe diem.
    • "Pluku la tagon."
  • Cuius regio, eius religio.
    • "Kies regiono, ties religio." (Principo de paco en Augsburgo, 1555)

D

  • De gustibus (et coloribus) non est disputandum.
    • "Pri gustoj (kaj pri koloroj) oni ne disputas."
  • De mortuis nil nisi bene.
    • "Pri la mortintoj nenion ol bono."
  • Dente lupus cornu taurus petit.
    • "Lupo defendas per la dentoj, taŭro per la kornoj." (ĉiu defendas sin tiel eble plej bone)

E

  • E pluribus unum.
    • "El pluraj unu." (devizo de Usono)
  • Ecce homo.
  • Epicuri de grege porcus.
    • "Porko de la grego de Epikuro." (al tiu, kiu vivas nur je materialaj plezuroj)

F

  • Festina lente!.
    • "Hastu malrapide."
  • Fiat lux et facta est lux.
    • "Estu lumo kaj fariĝis lumo." (Genezo, Biblio)
  • Fluctuat nec mergitur.
    • "Ĝi ŝanceliĝas, sed ne dronas." (devizo de Parizo)

G

  • Gaudeamus igitur, juvenes dum sumus.
    • "Ni do ĝoju, dum ni estas junaj."
  • Gloriari otio iners ambitio est.
    • "Fieri pri trankvila vivo estas malgrandanima ambicio."
  • Graecum est, non legitur.
    • "Tio estas en la greka, ne por lego."
  • Gutta cavat lapidem.
    • "Guto boras ŝtonon."

H

  • Hodie mihi cras tibi.
    • "Hodiaŭ mi morgaŭ vi." (surskribo je tomboj)
  • Homo sum pauper. Nihil habeo. Cor tibi dabo.
    • "Mi estas povra homo. Nenion mi havas . Koron al vi mi donos."
  • Homo homini lupus
    • "Homo estas lupo por (alia) homo"

I

  • In dubio pro reo.
    • "Se estas dubo, decidu favore al la akuzato." (jura principo)
  • In vino veritas.
    • "En vino estas vereco."

L

  • Lex videt iratum, iratus legem non videt.
    • "La leĝo vidas la koleranton, la koleranto la leĝon ne vidas."
  • Lupus pilum mutat non mores.
    • "Lupo ŝanĝas la harojn, sed ne la farojn"
  • Luctor et emergo.
    • "Mi luktas kaj elmergiĝas." (devizo de la nederlanda provinco Zelando)

M

  • Medicus curat, natura sanat.
    • "Kuracisto kuracas, naturo sanigas."
  • Mens sana in corpore sana.
    • "Sana menso en sana korpo."
  • Morituri te salutant.

N

  • Nihil nocet medico presente.
    • "Nenio malutilas, se ĉeestas kuracisto."
  • Nihil novi sub sole.
    • "Nenio nova sub suno."
  • Noli me tangere. Noli turbare circulos meos.
    • "Ne tuŝu min. Ne kirlu miajn cirklojn." (Lastaj vortoj de Arkimedo)
  • Nulla dies sine linea.
    • "Neniu tago sen lineo." (Laŭ Plinio en Naturhistorio: greka pentristo Apelleso)
  • Nulla poena sine lege.
    • "Ne estu puno sen (antaŭa) leĝo." (jura principo)
  • Nunc est bibendum.
    • "Nun ni drinku."

O

  • Omne vivum ex ovo.
    • "Ĉio vivanta venas el la ovo."
  • Omnia vincit amor.
    • "Ĉion venkas la amo."

P

  • Panem et circenses.
    • "Panon kaj ludojn." (donu al la popolo)
  • Pecunia non olet.
    • "Mono odoron ne havas."
  • Pons asinorum.
    • "Ponto por azenoj." (memorhelpilo)
  • Potius sero, quam numquam.
    • "Pli bone malfrue, ol neniam."
  • Primum non nocere.
    • "Unue ne pli malbonigi." (principo de kuracistoj)

Q

  • Quest vita, et mors ita.
    • "Kia estas la vivo kaj morto estas tia."
  • Quo vadis domine?
    • "Kien vi iras sinjoro?"

R

  • Risus abundat in ore stultorum.
    • "Rido abundas en la buŝo de la stultuloj"
  • Roma locuta, causa finita.
    • "Romo (la Papo) parolis, afero finita."

S

  • Si vis amari, ama.
    • "Se vi volas esti amata, amu."
  • Si vis pacem, para bellum.
    • "Se vi volas la pacon, pretigu militon."
  • Semen retentum, venenum est.
    • "Retenita semo, venena emo."

T

  • Tabula rasa.
    • "Denove komenci." (kun pura tabulo)

U

  • Ubi bene ibi patria
    • "Kie estas bona tie estas mia patrio"
  • Ubi tu Gaius, ibi ego Gaia.
    • "Kie vi estas, tie mi estos."

V

  • Veni, vidi, vici
  • Verba docent, exempla trahunt.
    • "Vortoj instruas, ekzemploj allogas." (Titus Livius)
  • Veritas vos liberabit.
    • "La vero liberigos vin."
  • Vigilat ut quiescant.
    • "Ili vigilas por ke aliuloj kvietas." (la polico por la civiluloj)
  • Vincit amor patriae.
    • "Patria amo venkas."
  • Vindicat atque polit.
    • "Ĉi tio defendas (la glavo) kaj tio civilizas (la fajlilo)." (devizo de studenta asocio)
  • Vis major.
    • "Forto pli granda."
  • Vox populi, vox dei.
    • "Voĉo de popolo, voĉo de dio.