« Historio de Rusio estas nenio alia ol la historio de embria evoluo de la slava ŝtato; ĝis nun Rusio estis nur ordiĝanta. La tutan pasintecon de tiu ĉi lando, ekde la 9-a jarcento, necesas trakti kiel la vojon al nekonata estonteco, kiu malklare ekvidebliĝas antaŭ ĝi. La veran historion de Rusio komencas nur la jaro 1812; ĉio kio estis antaŭe estis nura antaŭparolo. »
« История России — не что иное, как история эмбрионального развития славянского государства; до сих пор Россия только устраивалась. Все прошлое этой страны, с IX века, нужно рассматривать как путь к неведомому будущему, которое начинает брезжить перед нею. Подлинную историю России открывает собой лишь 1812 год; все, что было до того, — только предисловие. »
— Aleksander Herzen, Pri evoluo de la revoluciaj ideoj en Rusio [1851]
« Но если русское государство и отличалось столь существенным образом от других государств Европы, это отнюдь не дает права предполагать, что оно стояло ниже их до XIV века. Русский народ и в те времена был свободнее народов феодального Запада. »
— Aleksander Herzen, Pri evoluo de la revoluciaj ideoj en Rusio [1851]
«Karaktero de la rusaj slavoj estas tre simila al la karaktero de ĉiuj aliaj slavoj, ekde iliroj kaj montenegranoj kaj ĝis la poloj kontraŭ kiuj rusoj luktis tiel longe. La plej distinga trajto de la rusaj slavoj (sen konsideri fremdan influon, kiun spertis diversaj slavaj triboj) estis seninterrompa obstina strebo iĝi sendependa forta ŝtato. Tiu socia plasteco en pli aŭ malpli alta grado malsufiĉas al la aliaj slavaj popoloj, eĉ al la poloj. »
« Характер русских славян очень сходен с характером всех других славян, начиная от иллирийцев и черногорцев и кончая поляками, с которыми русские вели столь долгую борьбу. Самой отличительной чертой русских славян (не считая иноземного влияния, которому подвергались различные славянские племена) было непрерывное упорное стремление стать независимым сильным государством. Этой социальной пластичности в большей или меньшей степени не хватает другим славянским народам, даже полякам. »
— Aleksander Herzen, Pri evoluo de la revoluciaj ideoj en Rusio [1851]
« Ĉu influis ĉi tie instinkto aŭ heredita spirito de la normanoj, kaj eble ambaŭ, sed ĉi tie estas kialo de nediskutebla fakto ke Rusio, la sola el ĉiuj slavaj landoj, sukcesis formiĝi je bone organizita, pova ŝtato. »
« Сыграл ли здесь роль инстинкт или унаследованный дух норманнов, а быть может, то и другое вместе, но здесь причина того неоспоримого факта, что Россия, единственная среди всех славянских стран, могла сложиться в стройное, могучее государство. »
— Aleksander Herzen, Pri evoluo de la revoluciaj ideoj en Rusio [1851]
« Unusola penso servis kiel ligo inter la Peterburga periodo kaj la Moskva — la penso pri vastigo de la ŝtato. Ĉio estis oferita al ĝi: digno de la regantoj, sango de la regatoj, justa traktado de la najbaroj, bonstato de la lando. »
« Одна-единственная мысль служила связью между петербургским периодом и московским, — мысль о расширении государства. Все было принесено ей в жертву: достоинство государей, кровь подданных, справедливое отношение к соседям, благосостояние всей страны. »
— Aleksander Herzen, Pri evoluo de la revoluciaj ideoj en Rusio [1851]
« Dume la tuta intelekta kaj politika movado koncentriĝis sole en la nobelaro. Escepte de la Pugaĉov-ribelo kaj vekiĝo de la popolo en 1812, la historio de Rusio estas nenio alia ol la historio de la rusa registaro kaj rusa nobelaro. »
« А пока все умственное и политическое движение сосредоточилось лишь в дворянстве. Исключая пугачевский эпизод и пробуждение народа в 1812 году, история России — не что иное, как история русского правительства и русского дворянства. »
— Aleksander Herzen, Pri evoluo de la revoluciaj ideoj en Rusio [1851]