Franca revolucio de 1848

Franca revolucio de 1848
Franca revolucio de 1848
Aliaj projektoj
Franca revolucio de 1848 en Vikipedio
Franca revolucio de 1848 en Komuneja kategorio

Franca revolucio de 1848 okazis en Francio en 1848 kaj post ĝia subpremo surtroniĝis Napoleono la 3-a.

Citaĵoj

Aleksander Herzen

« Parizo ŝatis ludi pri soldatoj, ĝi sidigis kiel imperiestron feliĉan soldaton, ĝi aplaŭdis malicaĵojn nomatajn venko, ĝi starigadis statuojn, ĝi burĝan figuron de eta kaporalo denove starigis, post dekkvin jaroj, sur kolonon; ĝi kun respektego translokadis restaĵojn de enkondukanto de sklaveco, ĝi ankaŭ nun esperis trovi en la soldatoj ankron de saviĝo disde libereco kaj egaleco, ĝi vokis sovaĝajn hordojn de sovaĝaj afrikanoj kontraŭ siaj fratoj por ne kundividi kun ili, kaj ĝi ponardis ilin per senanima mano de profesiaj murdistoj. Do ĝi rikoltu sekvojn de siaj faroj, siaj eraroj... »   « Париж любил играть в солдаты, он посадил императором счастливого солдата, он рукоплескал злодействам, называемым победою, он воздвигал статуи, он мещанскую фигуру маленького капрала опять поставил, через пятнадцать лет, на колонну; он с благоговением переносил прах водворителя рабства, он и теперь надеялся найти в солдатах якорь спасения от свободы и равенства, он позвал дикие орды одичалых африканцев против братий своих, чтоб не делиться с ними, и зарезал их бездушной рукой убийц по ремеслу. Пусть же он несет последствие своих дел, своих ошибок... » — Aleksander Herzen, De sur alia bordo [la 24-a de julio 1848]

« Kio sekvos el tiu ĉi sango? — kiu scias; sed kio ajn sekvus, tamen sufiĉas ke en tiu ĉi ardo de rabio, venĝo de disiĝo, repago, pereos la mondo, premanta novan homon, malhelpanta al li vivi, malhelpanta establiĝon de la estonteco — kaj tio estas bele, kaj pro tio — gloron al ĥaoso kaj detruo! Vive la mort! Kaj establiĝu la estonteco! »   « Что выйдет из этой крови? — кто знает; но что бы ни вышло, довольно, что в этом разгаре бешенства, мести раздора, возмездия погибнет мир, теснящий нового человека, мешающий ему жить, мешающий водвориться будущему — и это прекрасно, а потому — да здравствует хаос и разрушение! Vive la mort! И да водрузится будущее! » — Aleksander Herzen, De sur alia bordo [la 24-a de julio 1848]

« Liberaluloj longe ludis, ŝercis pri la ideo de revolucio kaj pro tiuj ŝercoj ili venis al la 24-a de februaro. Popola uragano starigis ilin sur pinton de sonorilturo kaj montris al ili, kien ili iras kaj kien ili kondukas la aliajn; rigardinte la abismon, malfermiĝintan antaŭ iliaj okuloj, ili paliĝis; ili ekvidis ke falas ne nur tio, kion ili konsideris superstiĉo, sed ankaŭ ĉio alia kion ili konsideris eterna kaj vera; ili tiom ektimis ke iuj kroĉiĝis al falantaj muroj dum aliaj haltis pentantaj duonvoje kaj komencis ĵuri al la preterirantoj ke ili ne deziris tion. Jen pro kio la homo, proklamintaj la respublikon, iĝis ekzekutistoj de libereco; jen kial liberalaj nomoj, sonintaj je niaj oreloj dudek jarojn, estas reakciaj deputitoj, perfiduloj, inkviziciistoj. Ili deziras liberecon, eĉ respublikon je certa rondo liberala-edukita. Ekster sia modera rondo ili iĝas konservativuloj. »   « Либералы долго играли, шутили с идеей революции и дошутились до 24 февраля. Народный ураган поставил их на вершину колокольни и указал им, куда они идут и куда ведут других; посмотревши на пропасть, открывавшуюся перед их глазами, они побледнели; они увидели, что не только то падает, что они считали за предрассудок, но и все остальное, что они считали за вечное и истинное; они до того перепугались, что одни уцепились за падающие стены, а другие остановились кающимися на полдороге и стали клясться всем прохожим, что они этого не хотели. Вот отчего люди, провозгласившие республику, сделались палачами свободы; вот отчего либеральные имена, звучавшие в ушах наших лет двадцать, являются ретроградными депутатами, изменниками, инквизиторами. Они хотят свободы, даже республики в известном круге либерально-образованном. За пределами своего умеренного круга они становятся консерваторами. » — Aleksander Herzen, De sur alia bordo [la 1-an de oktobro 1848]

« Liberaluloj de ĉiuj landoj, ekde la tempo de la Resurtronigo, vokis la popolojn faligi la monarĥia-feŭdan ordon je la nomo de egaleco, je la nomo de larmoj de malfeliĉulo, je la nomo de suferoj de subpremito, je la nomo de malsato de malhavulo, ili ĝojis fervore pelante la ministrojn, de kiuj ili postulis malfacile plenumeblajn aferojn, ili ĝojis kiam unu feŭda apogilo falis post la alia, kaj ili tiom entuziasmiĝis finfine ke ili transiris proprajn dezirojn. Ili rekonsciiĝis kiam el sub duondetruitaj muroj aperis — ne en libroj, nek en parlamenta babilado, nek en filantropiaj paroladoj, sed efektive — proleto, laboristo kun hakilo kaj nigraj manoj, malsata kaj apenaŭ vestita je ĉifonoj. Tiu ĉi "malfeliĉa, malriĉa frato", pri kiu oni tiom paroladis, kiun oni tiom kompatis, demandis finfine kie estas lia parto en ĉiuj resursoj, en kio estas lia libereco, lia egaleco, lia frateco. Liberaluloj ekmiris la arogantecon kaj sendankemon de la laboristo, sturmokupis la stratojn de Parizo, kovris ilin per kadavroj kaj kaŝis sin disde la frato malantaŭ bajonetoj de sieĝostato, savante civilizacion kaj ordon! »   « Либералы всех стран, со времени Реставрации, звали народы на низвержение монархически-феодального устройства во имя равенства, во имя слез несчастного, во имя страданий притесненного, во имя голода неимущего, они радовались, гоняя до упаду министров, от которых требовали неудобоисполнимого, они радовались, когда одна феодальная подставка падала за другой, и до того увлеклись наконец, что перешли собственные желания. Они опомнились, когда из-за полуразрушенных стен явился — не в книгах, не в парламентской болтовне, не в филантропических разглагольствованиях, а на самом деле — пролетарий, работник с топором и черными руками, голодный и едва одетый рубищем. Этот «несчастный, обделенный брат», о котором столько говорили, которого так жалели, спросил, наконец, где же его доля во всех благах, в чем его свобода, его равенство, его братство. Либералы удивились дерзости и неблагодарности работника, взяли приступом улицы Парижа, покрыли их трупами и спрятались от брата за штыками осадного положения, спасая цивилизацию и порядок! » — Aleksander Herzen, De sur alia bordo [la 1-an de oktobro 1848]

« Se vi konus internan vivon de Francio, vi ne mirus ke la popolo deziras voĉdoni por Bonaparto, vi scius ke la franca popolo havas eĉ ne etan imagon pri libereco, pri respubliko, sed ĝi havas multege da nacia fiero; ĝi amas la Bonapartojn kaj malamegas la Burbonojn. »   « Если б вы были знакомы с внутренней жизнию Франции, вы не удивлялись бы, что народ хочет вотировать за Бонапарта, вы знали бы, что народ французский не имеет ни малейшего понятия о свободе, о республике, но имеет бездну национальной гордости; он любит Бонапартов и терпеть не может Бурбонов. » — Aleksander Herzen, De sur alia bordo [la 1-an de marto 1849]

	« La popolo ĝenerale estas malbona filologo, la vorto "respubliko" ne ĝojigas ĝin, ĝi ne sentas faciligon pro ĝi. La vortoj "imperio", "Napoleono" ĝin elektrizas, ĝi ne iras plu. »   « Народ вообще плохой филолог, слово «республика» его не тешит, ему от него не легче. Слова «империя», «Наполеон» его электризуют, далее он не идет. » — Aleksander Herzen, De sur alia bordo [la 1-an de marto 1849]

Vidu ankaŭ

• Napoleono la 3-a
• Franca revolucio de 1789